Z dniem 1 stycznia 2016 r., na mocy ustawy z dnia 25 września 2015 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze wspieraniem innowacyjności (Dz. U. z 2015 r., poz. 1767), wprowadzona została ulga na działalność badawczo-rozwojową (B+R), która zastąpiła ulgę „na nabycie nowych technologii".

W art. 26e pkt 1-8 ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2016 r., poz. 2032), zwanej dalej "ustawą PIT", definiuje pojęcia działalności badawczo-rozwojowej, badań naukowych i prac rozwojowych, których dotyczy nowa ulga.

Jej mechanizm polega na odliczaniu od podstawy opodatkowania części kosztów uzyskania przychodów poniesionych na działalność B+R, tzw. „kosztów kwalifikowanych".

Jest to zatem dodatkowe zmniejszenie podstawy opodatkowania z tego samego tytułu, z którego dany koszt jest zaliczany do kosztów uzyskania przychodów.

Możliwość odliczeń będzie znacznie szersza niż w przypadku uchylonej ulgi technologicznej, ponieważ koszty kwalifikowane obejmują:

1. wynagrodzenia dotyczące pracowników zatrudnionych w celu realizacji działalności badawczo-rozwojowej oraz związane z nimi składki na ubezpieczenia społeczne,
2. nabycie materiałów i surowców bezpośrednio związanych z prowadzoną działalnością badawczo-rozwojową,
3. ekspertyzy, opinie, usługi doradcze i usługi równorzędne, a także nabycie wyników badań naukowych, świadczonych lub wykonywanych na podstawie umowy przez jednostkę naukową w rozumieniu ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki (Dz. U. z 2014 r. poz. 1620 ze zm.) na potrzeby prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej,
4. odpłatne korzystanie z aparatury naukowo-badawczej wykorzystywanej wyłącznie w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, jeżeli to korzystanie nie wynika z umowy zawartej z podmiotem powiązanym w rozumieniu art. 11 ust. 1 i 4 ustawy PIT.

Za koszty kwalifikowane uznaje się także odpisy amortyzacyjne od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych wykorzystywanych w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, z wyłączeniem samochodów osobowych oraz budowli, budynków i lokali będących odrębną własnością.

Kwota kosztów kwalifikowanych podlegających odliczeniu nie może przekroczyć:

• 30% tych kosztów - w odniesieniu do kosztów, o których mowa pkt 1,
• 20% tych kosztów - w odniesieniu do pozostałych kosztów, jeżeli podatnik jest mikroprzedsiębiorcą albo małym lub średnim przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. z 2015 r. poz. 584),
• 10% tych kosztów - w przypadku pozostałych kosztów i podatników.

Koszty kwalifikowane podlegają odliczeniu, jeżeli nie zostały podatnikowi zwrócone w jakiejkolwiek formie. Prawo do odliczenia nie przysługuje także podatnikowi, jeżeli prowadził w roku podatkowym działalności na terenie specjalnej strefy ekonomicznej na podstawie zezwolenia.

Odliczenia dokonuje się w zeznaniu PIT-36 lub PIT-36L za rok podatkowy,
w którym poniesiono koszty kwalifikowane. Po raz pierwszy ulga B+R może być odliczona w rozliczeniu podatku dochodowego od osób fizycznych za rok podatkowy rozpoczynający się po dniu 31 grudnia 2015 r.

Podatnicy którzy zamierzają skorzystać z ulgi, są obowiązani w prowadzonej ewidencji wyodrębnić koszty działalności B+R. W związku  z powyższym, rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 31 marca 2016 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów,  został zmieniony wzór podatkowej księgi przychodów i rozchodów poprzez dodanie kolumny 16.

Podatnicy, którzy przed dniem 8 kwietnia 2016 r. założyli podatkową księgę przychodów i rozchodów, mogą ją prowadzić według dotychczasowego wzoru, który nie wydziela kosztów działalności badawczo-rozwojowej.

Podatnicy, którzy rozpoczęli prowadzenie działalności po dniu 8 kwietnia 2016 r. są bezwzględnie obowiązani do stosowania nowego wzoru księgi,  w którym wydzielono kolumnę dedykowaną na koszty prac badawczo-rozwojowych.
W kolumnie tej wpisuje się  wszystkie koszty działalności badawczo-rozwojowej, niezależnie od tego jaka ich część będzie odliczona od podstawy opodatkowania. Jednocześnie, jeżeli dane wydatki stanowią koszty uzyskania przychodów, to należy je równocześnie ująć w odpowiedniej kolumnie zgodnie z ich kwalifikacją.

Jeżeli w roku podatkowym, w którym ma być dokonane odliczenie, podatnik poniósł stratę lub wielkość dochodu podatnika jest niższa od kwoty przysługujących mu odliczeń, odliczenia – odpowiednio w całej kwocie lub w pozostałej części – dokonuje się w zeznaniach za kolejno następujące po sobie trzy lata podatkowe następujące bezpośrednio po roku, w którym podatnik skorzystał lub miał prawo skorzystać z odliczenia.

Koszty poniesione na działalność badawczo–rozwojową (tzw. koszty kwalifikowane) wykazywane są w nowym formularzu, oznaczonym symbolem PIT/BR, który jest załącznikiem do zeznań rocznych: PIT-36 i PIT-36L.

W załączniku PIT/BR podatnik oblicza również kwotę odliczenia przysługującego mu z tytułu poniesienia kosztów kwalifikowanych w danym roku podatkowym, którą następnie przenosi do odpowiedniej rubryki zeznania PIT-36 lub PIT-36L.

Ostatnie interpretacje indywidualne wydane przez Ministra Finansów w sprawie ulgi na działalność badawczo-rozwojową:

• znak: 0461-ITPB1.4511.824.2016.1.MR  z dnia 2-12-2016 w zakresie kosztów wynagrodzeń pracowników oraz składek na ubezpieczenie społeczne,
• znak: 1061-IPTPB3.4511.496.2016.1.KJ  z dnia 1061-IPTPB3.4511.496.2016.1.KJ     26.08.2016 r. w zakresie limitu kosztów kwalifikowanych,
• znak: 1061-IPTPB3.4511.486.2016.2.KJ  z dnia 26.08.2016 r. w zakresie odliczenia od podstawy opodatkowania kosztów kwalifikowanych.

Niniejszy artykuł nie stanowi źródła prawa.

Zainteresowani powinni zapoznać się z treścią poniższych przepisów:

• art. 26e, art. 26f, art.26g ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 2032),
• rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 31 marca 2016 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz.U. z 2016 r. poz. 467),
• ustawą o zmianie niektórych ustaw w związku ze wspieraniem innowacyjności z dnia 25 września 2015 r.  (Dz.U. z 2015 r. poz. 1767 ze zm.),
• rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 26 listopada 2015 r. w sprawie określenia wzorów rocznego obliczenia podatku oraz zeznań podatkowych obowiązujących w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych (Dz. U. poz. 2001 i z 2016 r. poz. 440),
• ustawą z dnia 4 listopada 2016 r. o  zmianie niektórych ustaw określających warunki prowadzenia działalności innowacyjnej (Dz. U. z 2016 r. poz. 1933).

Opracowano na podstawie materiałów zamieszczonych na stronie Ministerstwa Finansów www.mf.gov.pl.